چگونه می توانیم به بچه ها کمک کنیم تا دوست پیدا کنند؟ ممکن است به نظر برسد که این مسئله، یک کار شخصی و فردی کودک است و والدین کار خاصی از دستشان برنمیآید. اما دوستیابی کاملا به مهارتهای عاطفی، مهارتهای خودتنظیمی و شایستگی اجتماعی کودک بستگی دارد. از زمان آغاز تربیت کودک و والدین می توانند نقش مهمی در رشد این توانایی ها داشته باشند.
به عنوان مثال، بسیاری از کودکان به دلیل احساس خجالت یا اضطراب یا حتی خشم در دوست یابی با مشکل مواجه می شوند. اگر به این بچه ها نشان دهیم که چگونه به پیشنهادات دوستانه پاسخ دهند و اگر او در معاشرت با کودکان دیگر پرخاش میکند و عصبانی میشود، از مراحل آموزش کنترل خشم به کودکان کمک بگیرید. و همین طور آنها را در موقعیتی قرار دهیم که فرصت آشنایی با کودکان همسن خود را داشته باشند، می توانیم به آنها کمک کنیم تا ارتباطات اجتماعی برقرار کنند.
در سرتاسر جهان، دوستیابی موفق به همان مهارتهای اساسی بستگی دارد. برای این کار کودکان باید:
- احساسات منفی خود را کنترل کنند.
- درک احساسات و دیدگاه های دیگران
- ابراز همدردی کنند و به دوستان نیازمند کمک کنند.
- احساس امنیت و اعتماد به دیگران
- بیاموزند که چگونه در گفتگو شرکت کنند و همین طور شروع کننده آن باشند.
- کاهش استرس کودکان در زمینه دوستیابی
- توانایی همکاری و سازش را داشته باشند.
- بدانند چگونه عذرخواهی کنند و اشتباه خود را جبران کنند.
- اشتباهات دیگران را درک کنند (و ببخشند).
- اگر از معاشرت کردن میترسند، منشا ترس کودک را شناسایی کنید و مشکلش را حل کنید.
این فهرست طولانی است و تقویت این مهارت ها نیازمند تجربه، تلاش و تمرین است. اما دقیقاً به همین دلیل است که والدین و معلمان می توانند مفید باشند. دوست یابی یک ترفند جادویی نیست. این چیزی است که ما یاد می گیریم، و با تربیت کودک به روشی صحیح می توانیم به فرزندانمان کمک کنیم یاد بگیرند. در ادامه به چند روش آموزش آیین دوستیابی به کودکان میپردازیم:
خرید کتاب کودک در زمینه دوستیابی برای کودکان
دوست یابی و حفظ آنها از مهارت های مهم برای رشد سالم دوران کودکی است. یک راه عالی این است که با هم کتاب بخوانید. شخصیت های کتاب می توانند «دوست اول» کودکان شوند. از داستانهای خندهدار درباره پیدا کردن و ایجاد روابط، تا کتابهای مصور زیبا درباره پذیرش، همکاری، و غلبه بر تعارض و همین طور کتاب تربیت کودک و نوجوان درباره دوستی میتوانند به بچهها «نقشه راه» برای ایجاد ارتباطات اجتماعی طولانیمدت بدهند.
به کودک خود احترام گذارید و سعی نکنید فرزندتان را از طریق تهدید، تنبیه یا «باجگیری» عاطفی کنترل کنید.
این موارد ممکن است ارتباط مستقیم با توانایی فرزند شما در دوست یابی نداشته باشد. اما نحوه رفتار والدین با کودکان بر رشد عاطفی و رفتار اجتماعی آنها تأثیر دارد.
برای مثال، فرزندپروری مستبدانه را در نظر بگیرید؛ تربیتی که بر پایه سختگیری به کودک و مهر و محبت ناچیز است. در تحقیقات انجام شده در سراسر جهان، فرزندپروری مستبدانه با ایجاد مشکلات رفتاری همراه است و بچه هایی که مشکلات رفتاری دارند در دوست یابی مشکل بیشتری دارند.
در مقابل، وقتی والدین رفتار صمیمانه نشان می دهند و از راهبردهای درست انضباطی استفاده می کنند و به عبارتی دیگر قوانین خانه را با دلیل و استدلال برای کودک توضیح میدهند، بچه ها به مرور زمان اجتماعی تر می شوند و بیشتر با مهربانی و همدردی رفتار می کنند.
مربی احساسات فرزندتان باشید.
همه ما احساسات منفی و انگیزه های خودخواهانه را تجربه می کنیم. آیا این نوع تجربهها ما را از حفظ دوستی های خوب باز می دارد؟ نه. اگر بدانیم چگونه این احساسات را تحت کنترل داشته باشیم، خیر.
بنابراین کودکان باید یاد بگیرند که چگونه احساسات خود را کنترل کنند و ما در نقش پدر و مادر می توانیم یا به آنها کمک کنیم، یا کار را دشوارتر کنیم.
به عنوان مثال، در یک مطالعه، محققان از والدین کودکان 5 ساله پرسیدند که چگونه به احساسات منفی فرزندانشان واکنش نشان می دهند. سپس محققان رفتار کودکان را در طی چندین سال بررسی کردند.
اگر بچهها با والدینی بزرگ شوند که با آنها در مورد چگونگی کنار آمدن با خلق و خوی بد و احساسات پیچیده صحبت میکردند، به احتمال زیاد مهارتهای خودتنظیمی قوی پیدا میکردند. و هر چه مهارت های خودتنظیمی کودک قوی تر باشد، احتمال اینکه کودک با بزرگتر شدن، روابط مثبت با همسالان خود را ایجاد کند، بیشتر می شود
برای مشاهده و درک نحوه معاشرت فرزندتان وقت بگذارید
در چند فعالیت مدرسه (یا ورزش بعد از مدرسه) شرکت کنید و به نحوه تعامل فرزندتان با دیگران توجه زیادی داشته باشید. آیا آنها در خانه متفاوت از حالت عادی خود رفتار می کنند؟ اگر چنین است، چرا؟
ممکن است کودک شما برای شروع مکالمه دچار مشکل شود. آنها ممکن است در گروههای بزرگ اضطراب داشته باشند یا از سخنرانی در جمع ترس داشته باشند و این باعث میشود که با کودکان دیگر ارتباط درست برقرار نکنند. آیا آنها ترجیح می دهند به جای پیوستن به بقیه، تنها باشند و از دور تماشا کنند؟
بسته به رفتاری که می بینید، می توانید تصمیم بگیرید که در کجا توجه خود را متمرکز کنید، چه مهارت هایی نیاز به تقویت دارد و چگونه می توانید کمک کنید. همیشه به غریزه و حس مادرانه یا پدرانه خود اعتماد کنید، زیرا شما کودک خود را بهتر از هر کس می شناسید.
الگو رفتار اجتماعی مثبت باشید.
بچه ها بسیاری از مسائل را با الگو برداری یاد می گیرند، بنابراین مراقب نحوه تعامل خود با دیگران باشید.
هر بار که با دوستان یا همسایهها یا حتی شخصی که در یک فروشگاه یا رستوران کار میکند در حال صحبت هستید، فرزندتان هوشیار است. هربار که شما با بقیه افراد معاشرت میکنید و به طور مثال در قبال هر یک از اشتباهات خود معذرت خواهی میکنید فرزند شما یکی از روشهای آموزش عذرخواهی به کودکان را تجربه میکند. تقریباً هر سناریویی که شکل میگیرد به یک فرصت یادگیری تبدیل میشود و به فرزند شما این امکان را میدهد که ببیند شما چگونه به در یک مکالمه وارد میشوید و تعامل میکنید.
تمرین مکالمه در خانه
اگر شروع مکالمه در زمان ناهار یا در زنگ تفریح مدرسه برای کودک یا نوجوان شما مشکل است، بنشینید و در خانه تمرین کنید. در مورد موضوعات مورد علاقه آنها که ممکن است با بچه های دیگر صحبت کند بحث کنید. گزینه های مختلف را امتحان کنید تا زمانی که موضوعی را پیدا کند که به راحتی درباره آن صحبت کند.
شرکت در فعالیتهای اجتماعی که همکاری را تشویق می کنند، نه رقابت را.
مطالعات نشان میدهد که بچهها وقتی درگیر فعالیتهای مشارکتی میشوند، بهتر با هم کنار میآیند (فعالیتهایی که در آن بچهها برای رسیدن به یک هدف مشترک تلاش میکنند). این شرایط در کلاس درس و همچنین در هنگام بازی کودکان نیز صادق است.
بنابراین، اگر کودکان از نظر اجتماعی با مشکل مواجه هستند، احتمالاً ایده خوبی است که آنها را از بازی های رقابتی دور کنید، حداقل تا زمانی که مهارت های اجتماعی بهتری کسب کنند.