یکی از اصلی ترین مسئولیتهای والدین این است که به درستی و به روشی سالم فرزند خود را تربیت کنند. تربیت کودک کاری است که زمان و حوصله می خواهد. که این زمان و حوصله سبب یادگیری استراتژی های تربیتی موثر و سالم کمک می کند. در ادامه به شرح و توصیف بهترین راه برای تربیت فرزند میپردازیم.
معرفی 10 استراتژی تربیتی که سالم و کارآمد هستند.
در ادامه توصیههایی را مشاهده خواهید کرد که به طور موثر به کودکان یاد می دهد تا رفتار خود را مدیریت کنند و خود را از آسیب دور نگه دارند و در عین حال به رشد سالم آنها کمک میکند.
بیشتر بخوانید :
الگوی درست باشید.
با گفتار و رفتار آرام به کودکان تفاوت کار درست را از نادرست بیاموزید. الگویی از رفتارهای درستی باشید که دوست دارید در فرزندان خود ببینید. علاوه بر این والدین میتوانند برای آموزش رفتارهای خوب و بد از کتاب تربیت کودک کمک بگیرند. کودکان با شخصیت داستانهای کتاب کودک احساس نزدیکی میکنند و از طریق زبان کودکانه آنها مسائل آموزشی راحت تر به کودکان انتقال میابد.
خط قرمزها را مشخص کنید.
قوانین واضح و ثابتی داشته باشید که فرزندانتان بتوانند از آنها پیروی کنند. حتماً این قوانین را با عباراتی که برای سن آنها قابل درک است توضیح دهید.
عواقب رفتارهای نادرست را برای فرزندان خود شرح دهید.
با آرامش و قاطعیت عواقب رفتارهای نادرست را برای کودک خود توضیح دهید. به عنوان مثال، به او بگویید که اگر اسباببازیهایش را جمع آوری نکند، آنها را برای بقیه روز دور از دسترس او میگذارید. بر تصمیم خود مصمم باشید و با پس دادن اسباب بازیها پس از چند دقیقه تسلیم نشوید. اما به یاد داشته باشید، هرگز چیزی را که فرزندتان واقعاً به آن نیاز دارد، مانند یک وعده غذایی، از او دریغ نکنید.
بیشتر بخوانید
آموزش مسئولیت پذیری به کودکان
به کودکان خود آموزش دهید مسئولیت کارهای خود را بپذیرند. به عنوان مثال با تمرین روشهای آموزش عذرخواهی کردن به کودک، فرزن شما متوجه میشود که رفتارهای بد او عواقبی به همراه دارد و اگر به طور مثال با همبازی خود بد رفتاری کند، ممکن است تنها بماند و کسی با او بازی نکند.
به آنها گوش دهید.
گوش دادن به حرف کودکان بسیار مهم است. اجازه دهید فرزندتان حرفهایش را کامل برای شما بگویید سپس اقدام به کمک کردن و حل مسئله کنید. مراقب مواقعی باشید که کودک الگوی رفتار نادرست دارد، مثلاً اگر فرزندتان احساس حسادت می کند با او در مورد این موضوع صحبت کنید نه اینکه فقط عواقب آن را بیان کنید.
به کودک توجه کنید.
قویترین ابزار برای تربیت مؤثر، نشان دادن توجه است. به یاد داشته باشید، همه کودکان توجه والدین خود را می خواهند.
رفتارهای درست کودک خود را ببینید و تشویق کنید.
کودکان باید بدانند چه زمانی کار بدی انجام می دهند و چه زمانی کار خوبی انجام می دهند. به رفتارهای خوب توجه کنید و به آن اشاره کنید و موفقیت و تلاش های خوب را تحسین کنید. به صورت شفاف و واضح به کار خوب اشاره کنید. (به عنوان مثال، “وای، تو خیلی کار خوبی کردی که آن اسباب بازی را کنار گذاشتی!”).
بیشتر بخوانید:
بدانید چه زمانی واکنش نشان ندهید.
تا زمانی که کودک شما کار خطرناکی انجام نمی دهد و رفتارهای خوب و درست از خود نشان میدهد، شما وظیفه دارید که به او توجه کنید، اما در عین حال نادیده گرفتن رفتار بد می تواند راهی موثر برای جلوگیری از آن در آینده باشد. نادیده گرفتن رفتار بد همچنین می تواند پیامدهای طبیعی اعمالشان را به کودکان بیاموزد. به عنوان مثال، اگر کودک شما به عمد خوراکیهای خود را روی زمین میاندازد، به زودی دیگر خوراکیی برای خوردن نخواهد داشت. یا اگر اسباب بازی خود را پرتاب کند و بشکند، دیگر نمی تواند با آن بازی کند. طولی نمی کشد که او یاد می گیرد که کلوچه هایش را روی زمین رها نکند و با احتیاط با اسباب بازی هایش بازی کند.
برای دردسر آماده باشید.
برای موقعیت هایی که ممکن است فرزندتان در رفتار کردن مشکلساز باشد از قبل برنامه ریزی کنید.به آنها به آرامی توضیح دهید که در فعالیتی که پیش رو دارید، با توجه به شرایط، بهتر است چگونه رفتار کنند.
رفتار بد نتیجه بیحوصلگی کودک
گاهی اوقات کودکان به دلیل بی حوصلگی یا خستگی بد رفتاری می کنند. کار دیگری برای انجام دادن برای فرزندتان پیدا کنید که حوصله سر بر نباشد. شما میتوانید برای اینکه فرزندتان همبازیهای هم سن و سال خود داشته باشد و در هفته بتواند با آنها وقت گذراند و انرژی خود را خالی کند، مهارتهای دوستیابی کودک خود را تقویت کنید و موقعیت آشنایی با دیگر کودکان را فراهم کنید.
تنبیه کردن، کتک زدن و کلمات تند و رکیک مضر است و کارساز نیست.
تحقیقات نشان می دهد که کتک زدن، سیلی زدن و سایر انواع تنبیه بدنی برای اصلاح رفتار کودک روشی غلط میباشد. همین امر در مورد فریاد زدن یا سرزنش کودک نیز صادق است. تنبیههای شدید جسمی و کلامی علاوه بر بیاثر بودن، میتواند به سلامت جسمی و روانی درازمدت کودک آسیب برساند و سبب مضظرب شدن کودک به صورت دائمی شود.
بیشتر بخوانید :
چرخه ناسالم تنبیه بدنی
کتک زدن به جای آموزش مسئولیت پذیری و خودکنترلی، اغلب باعث افزایش پرخاشگری و عصبانیت در کودکان می شود. مطالعهای بر روی کودکان متولد شده در 20 شهر بزرگ ایالات متحده نشان داد که خانوادههایی که از تنبیه بدنی استفاده میکردند در چرخه ناسالم گرفتار میشدند: هر چه بچهها بیشتر مورد ضرب و شتم قرار میگرفتند، بعداً بدرفتاری میکردند، که باعث شد در پاسخ به آنها کتک بخورند. اثرات کتک زدن ممکن است فراتر از رابطه والد-کودک نیز احساس شود. زیرا کودک می آموزد که اگر از کسی ناراحت هستید – حتی از کسانی که دوستشان دارید – ایجاد درد برای کسی مشکلی ندارد. بیشتر بچههایی که کتک میخورند، وقتی به خواستههایشان نمیرسند، دیگران را کتک میزنند.
عواقب ماندگار
خطر آسیب رسانی تنبیه بدنی به خصوص در کودکان زیر 18 ماه بسیار زیاد است و ممکن است آثار بدی بر روی مغز و بدن باقی بگذارد. کودکانی که مورد ضرب و شتم قرار می گیرند سطوح بالاتری از هورمون های مرتبط با استرس سمی را در بدن خود نشان می دهند. تنبیه بدنی نیز ممکن است بر رشد مغز تأثیر بگذارد. یک مطالعه نشان داد که بزرگسالان جوانی که به طور مکرر در کودکی کتک خوردهاند، ماده خاکستری کمتری در مغز خود دارند که این ماده با بخشی از مغز که وظیفه خودکنترلی را دارد درگیر است، و همین طور نتیجه تستهای IQ آنها کمتر از گروهی میباشد که در کودکی شرایط عکس داشتهاند.
بیشتر بخوانید:
7 روش کارآمد برای آموزش کنترل خشم به کودکان
توهین کلامی: کلمات میتوانند بسیار آزاردهنده باشند.
فریاد زدن بر سر کودکان و استفاده از کلمات سرزنش و شرمسار کردن کودک، علاوه بر اینکه در تربیت کودک بی اثر است، مضر میباشد. تنبیه کلامی خشن، حتی توسط والدینی که در کل صمیمی و دوست داشتنی هستند، می تواند منجر به بدرفتاری و مشکلات روانی بیشتر در کودکان شود. تحقیقات نشان میدهد که تنبیه کلامی خشن، که با بزرگتر شدن کودکان رایجتر میشود، ممکن است منجر به مشکلات رفتاری و علائم افسردگی در نوجوانان شود.