تاریخچه مداد؛ یک ابزار متواضع و ماجراجویی نه چندان معمولی آن!
تاریخچه مداد؛ این احتمالاً مقالهای نیست که انتظار داشته باشید شما را شگفتزده کند یا به وجد بیاورد. این محصول کوچک، محبوب و متواضع بسیار پیچیدهتر از آن چیزی است که بیشتر مردم تصور میکنند. قصه ریشههای اولیه و اصلی مداد همان چیزی است که در واقع آن را به یک داستان جذاب تبدیل میکند که بسیاری از ملتها، جنگ و ماجراجوییهای دیگری را در بر میگیرد.
دنیای زبانها و ریشه لغوی مداد
ریشه لغوی کلمه مداد در تاریهخچه مداد به زبان لاتین بازمیگردد و به آناتومی بدن انسان و حیوانات ارجاع داشت؛ کلمه «Penis» که در آن زمان به معنای «دُم» بود. این واژه با گذشت زمان به «پنیکولوس» و سپس «پنیسیلیوم» تبدیل شد؛ کلماتی که به ابزاری اشاره داشت که در واقع یک قلموی کوچک بود تشکیل شده از موهای حیوانات و در آن زمان برای نوشتن استفاده میشد.
داستان اولین مدادها در تاریخچه مداد با توجه به برخی از منابع اینگونه است:
“نخستین ابزار (غیر از قلم و جوهر) بشری برای ایجاد نشانههایی بر روی کاغذ پوستی، پاپیروس یا وِلوم، قلمی فلزی بود که با آغشته شدن به پوششی مومی بر روی سطوح کشیده میشد.”
و اینگونه بود که مدادها به وجود آمدند! و چقدر هم داستان آنها طولانی و هیجانانگیزی است!
تاریخچه مداد سربی؛ یک انقلاب نوشتاری!
چیزی که اغلب ما از آن به عنوان «مداد سربی» یاد میشود، در واقع تصویر درستی نیست. مدادهای مدرن با استفاده از گرافیت ساخته میشوند اما این در حالی است که اصطلاح «مداد سربی» ریشه در قرون وسطی دارد. این دوره زمانی را شامل میشد که نوشتن از طریق استفاده از یک لوح همراه با یک قلم بسیار ابتدایی اتفاق میافتاد.
جنس و ترکیب فلزات مورد استفاده برای ساخت این قلم در طول زمان دستخوش تغییر شد. حالت نهایی و قراردادی در آن زمان ترکیبی از یک مغزی دو تکه سربی به همراه یکقالب برای بدنه قلم بود. سرب تا قرن نوزدهم نیز مورد استفاده قرار گرفت و برای سالها یک انتخاب محبوب برای نوشتن محسوب میشد.
چگونه مداد گرافیتی به وجود آمد؟
در سال ۱۵۶۴ بود که ذخایری گرافیت خالص در دریاچهای در ناحیه بورودِیل انگلستان یافت شد. بر طبق گفتهها و مستندات تاریخی، غالباً مردم محلی آن زمان بیشتر کشاورز بودند. ابتدا مردم از این ماده جدید برای علامتگذاری گلههای گوسفندان خود استفاده میکردند.
تا به امروز هنوز ذخایری یافت نشده که بتواند از لحاظ خلوص، کیفیت مواد یافت شده در ذخایر بورودیل را داشته باشد. پس از مدتی، مردم آن ناحیه دریافتند که میتوان استفادههای دیگری نظیر اهداف نوشتاری برای گرافیت در نطر گرفت.
یکی از پژوهشگران و محققان تاریخچه مداد به نام جان دی بارو میگوید:
“خالصترین رسوبات گرافیت تودهای در سال ۱۵۶۴ در بورودیل و در نزدیکی کِسویک انگلستان در حوزه آبی (دریاچه) پیدا شد. این رویداد در ترویج قاچاق و اقتصاد سیاه مرتبط با آن زمان در این منطقه بود. اما در طول قرن نوزدهم بود که صنعت بزرگ و مادر تولید مداد در اطراف کسویک با هدف بهرهبرداری از مطلبوترین کیفیت گرافیت توسعه یافت.”
در سیر تاریخچه مداد گفته میشود که در سال ۱۸۳۲، اولین کارخانه شناختهشده و رسمی تولید مداد در کسویک انگلستان افتتاح شد و تا سال ۱۸۵۱ چهار کارخانه در این منطقه فعالیت داشتند. تجارت مداد در آغاز با رونق فراوانی روبرو بود.
گرافیت در بسیاری از نقاط دیگر جهان هم کشف شد، اما هیچ کدام به اندازه گرافیت این منطقه خالص نبودند. این به این معنی بود که انواع دیگر گرافیت استخراج شده در نقاط مختلف، باید خرد شوند و ناخالصیهایی در آن وجود دارند.
گرافیت به دلیل داشتن اثری با تیرگی قابل توجه و مناسب و همچنین قابلیت پاک شدن در ساختار مدادها مورد استفاده قرار گرفت. البته باید اشاره کرد که سرب دستها را کثیف میکرد و در هنگام استفاده باعث مسمومیت میشد.
گرافیت اما بر خلاف سرب، نرمتر از آن بود که بتوان از آن به عنوان قالبی یک تکه و به شکل خالص استفاده کرد. همین امر باعث شد تا روشهای تقویت این ماده در دستور کار تولیدکنندگان قرار گیرد.
رنسانس مداد؛ بارقههای اولیه تکنولوژی نوشتن
طبق سندهای مکتوب تاریخچه مداد، یک زوج ایتالیایی به نام سیمونیو و لیندیانا برناکوتی اولین مداد چوبی را در سال ۱۵۶۰ اختراع کردند که با استفاده از یک چوب توخالی ساخته شده بود. شکل این مداد بیضی بود و با این ذهنیت توسط نجارها ساخته شده بود تا جلوی چرخش مداد در دست را بگیرد.
امروزه در کنار مدادهای استفاده شده توسط نجارها به این شکل هستند با وجود اینکه مدادهای استاندارد هنوز هم شکل گرد دارند، اما مدادهای شش ضلعی یا شش وجهی محبوبترین مدادها هستند.
مدت کوتاهی پس از موفقیت مداد چوبی اختراع شده توسط برناکوتیها، روشی مبتنی بر چسباندن دو تکه چوب به یکدیگر در اطراف یک مرکز گرافیت ابداع شد که بسیار شبیه به مداد مدرنی است که ما امروزه میشناسیم و دوست داریم.
در سال ۱۷۹۵، در طول جنگ ناپلئون، فرانسوی ها دیگر به گرافیت خالص انگلیسی دسترسی نداشتند، بنابراین نیکولاس ژاک کونته، دانشمند ارتش ناپلئون بناپارت، با مخلوط کردن گرافیتی با کیفیتی پایینتر با پودر خاک رس و سپس پختن و حرارت دادن آنها در کوره برای تشکیل میلههای جامد، راهحلی جدید پیدا کرد.
او با تغییر نسبتهای این ترکیب، متوجه شد که میتواند درجه سختی مداد را نیز تغییر دهد. این شیوه هنوز هم روشی برای ایجاد تغییر درجه سختی انواع مداد است. تولید گرافیت ترکیب شده با سرب و فرمول گرافیت و خاک رس در سال ۱۸۰۲ توسط کوه نور به ثبت رسید.
امروزه در تاریخچه مداد، آخرین بروزرسانی این کالا را یک آمریکایی به نام هایمن لیپمن با ایده اتصال پاک کن به انتهای مداد چوبی را مطرح کرد و این اختراع در ۳۰ مارس ۱۸۵۸ ثبت شد. جالب اینجاست که این طرح اولیه شامل نصب پاک کن در داخل مداد، به همان شیوه نصب گرافیت در مداد بود تنها در نقطه مقابل بدنه مداد.
از آن زمان تا به امروز، تاریخچه مداد تغییر چندانی نکردهاند بجز ظهور انواع اتود و مدادهای مکانیکی که البته چیزی از محبوبیت مدادها کم نکردهاند.
دفعه بعدی که در حال نوشتن یا نقاشی با مداد مورد علاقه خود هستید، میتوانید بهتر به این فکر کنید که تاریخچه مداد تا چه حد پیشرفت کرده و چه مسیری را گذرانده است. باید بر آن ها غلبه کند. این مسیر شاید برای مخاطب عادی ساده به نظر برسد اما حقیقت اینکه توسعه مدادها در طول سالها و کشورهای مختلف رخ داده است، انکارناپدیر است.
برای مطالعه یک مقاله به زبان انگلیسی درباره تاریخچه مداد، اینجا را کلیک کنید.
برندهایی که اکنون با آنها مینویسیم!
تاریخچه مداد همواره محلی از حضور و رقابت برندهای مختلف در سراسر دنیا بوده است. در اینجا برندهای تولیدکننده انواع مداد را به همراه اشاره به کالاهایی در هر برند به شما معرفی میکنیم:
- فابر کاستل Faber Castell (مانند مداد گريپ اسپاركل فابر کاستل)
- آرت لاین Artline (مانند مداد مشکی آرت لاین)
- اونر Owner (مانند مداد مشکی اونر بدنه روشن)
- پنتر Panter (مانند مداد مشکی پنتر BP113)
- استدلر Staedtler (مانند مداد مشکی مانستر استدلر)
- کوئیلو Quilo (مانند مداد مشکی کوئیلو)
- آریا Arya (مانند مداد مشکی آریا و مداد قرمز آریا)
- الیپون (مانند مداد سياه كلاسيك الیپون)
برای آشنایی با تنوع محصولات برند فابر کاستل اینجا را کلیک کنید.
برای آشنایی با تنوع محصولات برند آرت لاین اینجا را کلیک کنید.
برای آشنایی با تنوع محصولات برند اونر اینجا را کلیک کنید.
برای آشنایی با تنوع محصولات برند پنتر اینجا را کلیک کنید.
برای آشنایی با تنوع محصولات برند استدلر اینجا را کلیک کنید.
برای آشنایی با تنوع محصولات برند آریا اینجا را کلیک کنید.
خرید مداد و اتود از شهر کتاب پاسداران
حالا که در این بلاگ با تاریخچه مداد و داستان اولین مدادهای کره زمین آشنا شدید، توجه داشته باشید که فروشگاه اینترنتی شهر کتاب پاسداران به عنوان یکی از مراکز فروش معتبر و باسابقه در عرضه انواع لوازم تحریر و نوشت افزار، مرجع خوبی برای انتخاب و خرید انواع مداد، اتود و مدادرنگی برای شماست.
وبسایت شهر کتاب پاسداران، امکان خرید غیرحضوری انواع مدلهای مداد را تنها با چند کلیک ساده در بستر خرید آنلاین همراه با تخفیف و ارسال به سراسر کشور برای مخاطبان فراهم میکند.
برای مشاهده تنوع کامل برندها و مدلهای مداد اینجا را کلیک کنید.
خوشحال میشویم که با خواندن این مطلب، ایدههای خودتان را درباره تاریخچه مداد در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید!