معرفی کتاب سقوط گوندولین

کریستوفر تالکین، پسر جی.آر.آر. تالکین را باید ناجی بسیاری از روایت‌های ناتمام و اساطیری پدرش دانست که بعد از انتشار پرفروش‌ترین کتاب‌های ادبیات فانتزی مدرن، سه‌گانۀ ارباب حلقه‌ها و هابیت، تکمیل شدند و به چاپ رسیدند. کتاب سقوط گوندلین یکی از همین داستان‌هاست که به کوشش کریستوفر تالکین از میان یادداشت‌ها و سلسله روایت‌های تالکین پدر، انتخاب شد و با با نگارگری‌های آلن لی، گسترش یافت تا مرزهای خیال به میانجی تاریخ و ادبیات، باری دیگر، مخاطبان را شگفت زده کند.

نگارش داستان «سقوط گوندولین» همانند «برن و لوتین» و «فرزندان هورین»، پیرو سبک و جهان‌بینی «تاریخ در تسلسل» است؛ نگاهی که توسط تالکین پدر بنیاد گذاشته شد و توسط پسرش، تاکنون در جهان فانتزی تنفس کرده است.

نشر روزنه که ناشر تخصصی آثار تالکین است، این اثر را با برگردان محمد حسین شکوهی و ناهید خسروی، در مرداد ماه 1402 منتشر و روانۀ پیشخوان کتابفروشی‌های سراسر کشور کرده است.

سقوط گوندولین؛ تکرار تخیل تروآ

همه چیز در روایت‌ها افسانه‌های آغازین سرزمین‌های میانه ریشه دارد؛ هزاران سال قبل از حماسۀ یاران حلقه، روایت دو برج و قصۀ بازگشت شاه، دو نیروی خیر و شر به نمایندگی «مورگوت»، که منشا پلیدی-هاست و «اولمو»ی والا، دومین پسر شاه والار، نامدار خیر و نیکی، برگی از هستی را به دست اعمال و کردارشان آغشتند. این دو نیرو ماجراهای اساطیری شکل‌گیری سرزمین‌های میانه، پیوندها و عهدهای جاودانۀ موجودات این مرزها و تاریخی بس مزین به ذات انسانی را آغاز کردند.

در میان شهر «گوندولین»، شهری زیبا اما چنهان از نگاه همگان بود. این شهر به دست مردمان مهاجر نولدور ساخته شده بود. مورگوت از شاه گوندولین، تورگون، کینه به دل داشت و از هیچ تلاشی برای پیدا کردن قلمرو پنهان وی، دریغ نداشت. تور، پسرعموی تورین، به عنوان یک وسیله در نقشه اولمو، وارد داستان می‌شود و سرزمین مادری خود را برای سفر به گوندولین که تنها اسم آن را شنیده است، رها می‌کند.

در واقعه‌ای بسیار نادر، اولموی والا خود در برابر تور ظاهر شده که سرانجام آن رسیدن تور به گوندولین و رساندن پیام اولمو است. تور با ایدریل، دخت شاه، ازدواج می‌کند و فرزند آن‌ها، ائارندیل، زاده می‌شود که تولدش، نقشی بزرگ در برنامه پیشبینی‌شده اولمو دارد.

سرانجام، پایان دهشتناکی که اولمو به مردمان گوندولین نوید آمدنش را داده بود پیش آمد. مورگوت ارتشی سترگ از بالروگ‌ها، اژدهایان و تعداد بیشماری اورک را روانه محل گوندولین می‌کند و داستان با فرار تور، ایدریل و پسرشان، ائارندیل، در حال تماشای شهر در حال سوختن، به سرانجامی می‌رسد که مقدمۀ سلسله اتفاقات نویی در تاریخ سرزمین‌های میانه می‌شود.

خالق سرزمین میانه که بود؟

شاید کسی فکرش را نمی‌کرد که فرزندی زاده شده در آفریقای مستعمره، روزی عنوان «پدر ادبیات فانتزی مدرن جهان» را یدک بکشد. جان رونالد روئل تالکین، نویسنده، زبان‌شناس، شاعر و استاد دانشگاهی بود که در طول زندگی پر فراز و نشیب خود، توانست با خلق حماسه‌های «ارباب حلقه‌ها» و «هابیت‌»، جهانیان را با فانتزی دنیایی عجین‌شده با مخلوقات غریب آشنا کند؛ قصه‌هایی هم‌مرز با واقعیت-ها روزها و شب‌های نخستین جنگ جهانی. تالکین که خود یکی از اعزامی‌های جبهه‌های جنگ بود و روزگار زیسته‌اش لبریز از فقدان‌های فراوان بود، دریافت که خاکی حاصل‌خیزتر از ادبیات، برای رویش بذر اندیشه‌های قهرمانی‌ها و نبرد خیر و شر وجود ندارد.

داستان سرزمین‌های میانه که در سال 1937 با حماسۀ هابیت‌ها آغاز شدند، با سه گانۀ ارباب حلقه‌ها و مجموعه‌ای از اشعار تالکین، تبدیل به میراثی سترگ و گرانبها شدند که در طول کمتر از یک قرن، سیل عظیمی از مخاطبان را به دنبال داشتند.

به موازات این کل واحد در حماسه‌های هابیت و ارباب حلقه‌ها، ردی از گوشه و کنار زندگی شخصی تالکین مانند داستان فرزندخواندگی و عشق تالکین به همسرش در دوران جوانی و گرایش آن‌ها به کاتولیسیسم و جغرافیای روزهای پیشاجنگ در آکسفورد، بر شخصیت‌ها و خرده‌پیرنگ‌های حاکم بر موجودات سرزمین‌‌های میانه و نسبت‌های آن‌ها مشاهده می‌شود. این دقیقا همانجایی است که تالکین ما را با ظرافت‌های موجود در انتخاب‌ها و رویارویی همیشگی‌مان با تقدیر گلاویز می‌کند؛

داستان کتاب سقوط گوندولین، واپسین کتاب تالکین که به همت پسرش کریستوفر در سال 2018 به دست ما رسیده، اکنون با برگردان محمد حسین شکوهی و ناهید خسروی توسط نشر روزنه برای مخاطب فارسی زبان آثار تالکین منتشر شده است.

تکه‌ای از کتاب سقوط گوندلین:

«شمار مردمانی که از صخره عقابان گذر کرده و سقوط گلورفیندل را دیده بودند قریب به هشت‌صد بود – جمعیتی بزرگ برای پیاده‌روی، ولیکن بازماندگانی اندک از آن شهر پرشمار و زیبا. اما کسانی که در سال-های پس از آن از علف‌های سرزمین بیدبن‌ها برخاستند و به سوی دریا سفر کردند، هنگامی که بهار مامیران را در مرغزارها می‌رویاند، به یادمان گلورفیندل جشنی برپا می‌ساختند.

سی‌صد تن و دو دَه از اینان مردان و پسران بودند، و دویست تن و شش ده از اینان را زنان و دختر بچگان. شمار کمتر زنان بدین دلیل بود که بسیاری از آنان در شهر پنهان شده بودند یا خویشاوندانشان اینها را در مکان‌هایی در آنجا پنهان کرده بودند. زنان در آنجا سوختند یا به قتل رسیدند یا در بند شدند و به بردگی درآمدند، و دسته-های نجات‌گر به ندرت آن‌ها را یافتند؛ و اندیشیدن به آن بسیار اندوهبار بود، چرا که دوشیزگان و زنان گوندوتلیم همانند خورشید، زیبا همانند ماه دوست داشتنی و درخشان‌تر از ستارگان بودند.

شکوه شهر هفت نام گوندولین فراوان و ویرانی‌اش بیم آفرین‌تر از تمامی شهرهای روی زمین بود. نه بابلون، نه نینوی، نه برج‌های تروی، نه متصرفات بسیار روم که در میان آدمیان عظیم است، شاهد دهشتی که در آمون گوارت بر خویشان نوم‌ها نازل شد، نبودند؛ و این شوم‌ترین کردار ملکو در جهان تا آن زمان بود.»

کتاب سقوط گوندولین به روایت منتقدها و مرورنویس‌ها:

“ارجاع تاریخی و حیاتی برای طرفداران دنیای سرزمین‌های میانه” (انترتینمنت ویکلی)

“کتاب سقوط گوندولین رمانی است خارق‌العاده که دوباره خوانندگان قدیمی و تازۀ تالکین را به جهان «سرزمین‌های میانه» می‌برد. این اثر نشانی است که نقطۀ عطفی را در تاریخ عوالم فانتزی رقم می‌زند و سال‌ها قبل از منظومۀ آشنای «هابیت» رخ می‌دهد.” (ری پالن-بوک ریپورتر)

“به سادگی جایگاه بهترین کتاب فانتزی سال از آن کتاب سقوط گوندولین می‌شود و می‌توان آن را ادای دینی محترمانه به جهان‌ روایت‌های چشم‌نواز جی. آر. آر. تالکین دانست که به قلم کریستوفر تالکین، بازیابی شده است.” (رسانۀ تخصصی نقد و بررسی مدیوم دات کام)

کتاب‌های دیگر از جهان داستان‌های جی. آر. آر. تالکین:

• سه گانۀ ارباب حلقه‌ها (جلد اول: یاران حلقه، جلد دوم: دو برج، جلد سوم: بازگشت شاه) – نشر روزنه
• قصه های ناتمام (نومه نور و سرزمین میانه) – نشر روزنه
• سیلماریلیون – نشر روزنه
• هابیت (یا آنجا و بازگشت دوباره) – نشر روزنه
• درخت و برگ (سه داستان تخیلی) – نشر روزنه
• ماجراهای تام بامبادیل – نشر روزنه
• راورندوم – نشر پرتقال
• تابلوی نیگل – نشر نیماژ

شما می‌توانید کتاب سقوط گوندولین را را با تخفیف و ارسال سریع به سراسر ایران از فروشگاه آنلاین شهر کتاب پاسداران خریداری کنید.