خرید تراش و پاک کن
تصویر همیشگی ما از نوشتن به روزهای کودکی و در دست‌گرفتن ساده‌ترین و پرکاربردترین ابزار آن یعنی مداد بازمی‌گردد. این محصول نوستالژیک بدون حضور دو کالای دیگری که مکمل آن هستند، معنی ندارد؛ مداد تراش و پاک کن! نوشته‌ها و طرح‌هایی که نیاز به اصلاح دارند و یا مدادهایی که با کند شدنشان، از میزان خوانایی و زیبایی متن‌ها و تصاویرشان کاسته می‌شود، به معجزه تراش و پاک کن قابلیت تغییر و اصلاح پیدا کرده و امکان نوشتن بهینه را برای ما فراهم می‌کنند.
امروزه برندهای مختلفی در عرصه تولید انواع تراش و پاک کن فعالیت دارند و تنوع شگفت‌انگیز این دو محصول، مخاطب را با بازار گسترده و جذابی از لوازم تحریر روبرو کرده است. برندهایی مانند فابر کاستل (Faber-Castell)، فکتیس (Factis)، استابیلو (Stabilo)، دلی (Deli)، استدلر (Staedtler)، مپد (Maped)، کوئیلو (Quilo)، آرت لاین (Artline)، پنتر (Panter)، اونر (Owner) جزو تولیدکنندگان مطرح انواع تراش و پاک کن هستند که مصرف‌کنندگان انواع لوازم تحریر، سال‌های زیادی که مخاطب آنها می‌باشند.
در این مطلب، توضیحاتی را درباره این دو محصول پرکاربرد و پرطرفدار شامل تاریخچه، انواع مختلف و برخی نکات مربوط به خرید تراش و پاک کن را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
تاریخچه انواع تراش
در تعریف تراش می‌توان گفت که ابزاری است مکانیکی مناسب برای تیز کردن مغز مداد. تراش با شکل دادن و تیز کردن نوک و پوسته مدادهایی که بعد از استفاده کند شده‌اند، مداد را مجددا برای استفاده آماده می‌کند. تراش‌ها معمولا به صورت دستی یا با یک موتور الکتریکی کار می‌کنند. قبل از اختراع مداد تراش، مردم مدادهایشان را با جسمی تیز (قلم تراش) یا کاغذ سنباده می‌تراشیدند. بعضی از مدادها مثل مدادهای نجاری، به واسطه سطح مقطع بیضی شکلی که دارند قابل پیچاندن داخل تراش نیستند و امروزه نیز با چاقو و قلم‌تراش تیز می‌شوند.
در سال 1828 میلادی، ریاضیدان فرانسوی به نام برنارد لاسیمون، اولین مداد تراش دنیا را طراحی کرد؛ اختراعی متشکل از یک تیغه فلزی که در یک مکعب چوبی که به صورت ۹۰ درجه قرار گرفته و برای تراشیدن مداد استفاده می‌شد. این روش ساده‌تر و آسان‌تر از استفاده از چاقو نبود، بنابراین مورد استقبال مردم قرار نگرفت.
تری دیس استواکس فرانسوی در سال 1847 میلادی، با تغییر در طراحی تراش قبلی و ایجاد یک محفظه مخروطی، مداد تراش جدیدی را به ساخت. چند سال بعد، این طراحی توسط فردی به نام والتر فوستر بهبود یافت و به تولید انبوه رسید. این اختراع فقط یک نقص داشت که به عملکرد و استفاده از آن بازمی‌گشت: برای استفاده حتما یا باید مداد ثابت باشد یا تراش و اگر اینطور نباشد، بسیاری از افراد موفق نمی‌شدند و نوک مداد می‌شکست.
جان لی لاو اهل شهر فال ریور، مداد تراش لاو را طراحی کرد؛ مدادتراشی بسیار ساده و قابل حمل که هنرمندان زیادی از آن استفاده می کردند. طرز کار این نمونه از تراش به طوری بود که مداد داخل حفره تراش قرار می‌گرفت و با دست می‌چرخید. این اختراع در سال 1897 و در آمریکا به ثبت رسید.
چیزی نگذشت که با پیشرفت سیستم سنگ حول مداد، در سال 1904 میلادی، اولکات کلیمکس مداد تراشی را طراحی کرد که به جای سنگ متحرک، در آن از یک سیلندر استفاده شده بود که حول مداد می‌چرخید. پس از آن در سال 1910 مداد تراش‌های الکتریکی ساخته شد که تا سال 30 سال بعد از آن نیز در دسترس عموم مردم نبود. می‌توان گفت که از این تاریخ به بعد، تغییر چندانی در ساختار تراش‌ها ایجاد نشد.
انواع مختلف تراش‌ها
انواع مختلف تراش‌ها وجود دارند که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- تراش دستی: انواع امروزی این مداد تراش‌ها از پلاستیک یا آلومینیوم سخت ساخته می‌شود اما در انواع قدیمی‌تر از چوب جهت ساخت مداد تراش استفاده می‌شد. در این نمونه‌ها، تیغه مورد استفاده همانند چاقو عمل می‌کند که در بعضی موارد در صورت نیاز می‌توان تیغه‌ها را تعویض کرد.
- تراش مخزن‌دار: در انواع رایج دیگر تراش‌ها، مخزنی در انتهای تراش دستی تعبیه می‌شود که تیغه را به سمت محفظه سوق می‌دهد و باعث می‌شود تراشه‌های چوبی ایجاد شده داخل آن ریخته می‌شود.
- تراش رومیزی: نوع دیگری از تراش هم به صورت دستگاهی سیلندرمانند ساخته شده که قابلیت نصب بر سطوح مختلف مانند روی میز را دارد که آن به تراش رومیزی نیز گفته می‌شود.
- تراش (برقی یا الکتریکی): در ساخت این نوع از تراش‌ها، از موتور الکتریکی استفاده می‌شود.
تراش‌های تخصصی: برخی تراش‌ها نیز مخصوص مداد کنته، زغالی و پاستل ساخته شده‌اند که در طراحی و نقاشی به کار می‌روند. تولیدکنندگان این نوع از تراش‌ها با توجه به ترد بودن و شکنندگی زغال، پاستل و کنته و همچنین فرم مدادها، تراش‌های مخصوص را در انواع مختلف طراحی و تولید می‌کنند که تفاوت آنها در زاویه حفره، قطر حفره و تیغ تراش است.
خرید انواع پاک کن
گسترش استفاده از مداد که نسبت به قلم و مرکب راحت‌تر بود، نیاز به وسیله‌ای برای اصلاح اشتباهات را ایجاد کرد. پاک کن که در جواب به این نیاز مورد استفاده بشر قرار گرفت، در واقع به مواد جامدی اطلاق می‌شد که در اثر تماس‌های مکرر، اثر مداد روی کاغذ یا سطوح دیگر را پاک می‌کردند. جنس پاک کن‌ها معمولاً از پلاستیک یا رزیناز مشتقات نفتی است. درگذشته مردم به جای پاک کن، از تکه‌های نان استفاده می‌کردند تا اینکه در سال 1770 میلادی یک مهندس انگلیسی به نام ادوارد نارین به اشتباه از یک قطعه لاستیکی به جای خمیر نان استفاده کرد.
او دید که این قطعه لاستیکی خیلی بهتر از تکه‌های نان، اثر مدادها را پاک می‌کند. به مرور برای ساخت پاک کن‌ها از مواد بسیاری که دارای نرمی و کشسانی مناسب بودند، استفاده شد و به این ترتیب اولین پاک کن‌ها به شکل امروزی ساخته شدند. بعداً لاستیک‌ها به صورت نرم‌تری ساخته شدند تا کاغذ را پاره نکنند و اثر مداد را بهتر پاک کنند. بعدها انواع دیگری از پاک کن‌ها مناسب برای کاربری هنری بوجود آمدند که دارای چسبندگی و توان پاک کنندگی بیشتری بودند.
تاریخچه پاک کن
بعدها مردم از خمیر نان یا موم برای پاک کردن نوشته استفاده می کردند که اکنون هم برخی از هنرمندانی که با ذغال یا پاستل نقاشی می کنند برای کمرنگ کردن اثرات آنها استفاده می کنند. تا اینکه پس از گذشت مدتها در سال 1770 میلادی یک مهندس انگلیسی به نام ادوارد نایرن به اشتباه از یک قطعه لاستیک طبیعی به جای نان برای پاک کردن استفاده کرد و متوجه شد که این قطعه خیلی بهتر از خمیر نان عمل می کند. او شروع به فروش لاستیک کرد. اما این نوع پاک کن به خوبی عمل نمی کرد و بوی بدی میداد. در همان زمان ها جوزف پریستلی خواص پاک کردن لاستیک را کشف کرده بود اما توسعه و فروش اولین پاک کننده لاستیکی با ادوارد بود.
دانستنی‌هایی جالب درباره پاک کن‌ها:
- پاک کن‌های اصلی در واقع، نان‌های خوراکی بودند و بافتی روغنی داشتند.
- کاشف اکسیژن به کشف پاک کن بسیار کمک کرد.
- بسیاری از پاک کن‌ها دارای خاکستر آتشفشانی هستند.
- نوعی از مدادها با پاک کنهایی در انتهای بدنه آنها، محصولی آمریکایی است.
انواع پاک کن‌ها
سوالی که بهتر است هنگام خرید پاک کن از خود بپرسید این است: قرار است با این پاک کن چه چیزی را پاک کنم؟ جوهر خودکار؟ مداد؟ یا چیزهای دیگر؟ باید گفت که در حالت کلی چهار دسته پاک کن بر اساس مواد تشکیل‌دهنده وجود دارد و هر کدام برای مصرف خاصی استفاده می‌شود؛
- پاک کن معمولی وینیل (Vinyl erasers): پاک کن‌های معمولی وینیل یکی از سخت‌ترین و در واقع بادوام‌ترین پاک کنهایی است که از ترکیب پلاستیک با وینیل تولید شده است. این نوشت‌افزار می‌تواند به خوبی جوهر خودکار و مداد را پاک کند. ویژگی خوبی که این مدل پاک کن دارد، جمع شدن جرم پاک کن یا گلوله‌شدن پس از پاک‌کردن است و شما به راحتی می‌توانید ضایعات آن را تمیز کنید. همچنین همان طور که قبلا هم گفتیم، چون پاک‌‌کن‌هایی که از جنس وینیل ساخته می‌شود، بسیار سفت و محکم است، با کوچکترین فشاری که روی کاغذ بیاورید، آن را پاره خواهید کرد. بنابراین بهتر است در صورت خرید و استفاده از این پاک کن، به دستان خود فشار زیادی نیاورید.
- پاک کن معمولی لاستیکی (Rubber eraser): پاک کن معمولی لاستیکی از رایج‌ترین پاک‌‌کن‌هایی است که تاکنون با آن آشنا شده‌اید. در بسیاری از مدارس جهان از این پاک کن استفاده می‌شود. پاک کن صورتی (Pink Eraser)، نام دیگری است که این نوع پاک کن را به آن می‌شناسند. در واقع پاک کن‌های معمولی لاستیکی نخستین نوع پاک کن است که تاکنون ابداع شده و هنوز هم با گذشت زمان زیاد، یکی از بادوام‌ترین پاک کن‌هاست. نوع قدیمی این پاک کن به شکل مستطیل و با ترکیب رنگ آبی و قرمز هنوز هم طرفداران خود را دارد.
- پاک کن صابونی (Gum erasers): پاک کن صابونی بسیار نرم و منعطف است و به طور معمول برای پاک کردن قسمت‌های زیادی از سطوح کاغذ که به جوهر و مداد آغشته شده، استفاده می‌شود. جنس این نوع از پاک کن‌ها از لاستیک بوده ولی از انعطاف بالایی برخوردارند. جالب است بدانید این نوع پاک کن بیشتر مناسب هنرمندان است. به خاطر نرم بودن پاک کن‌های صابونی، نمی‌توان به اندازه پاک کن وینیل و لاستیک اثرات روی کاغذ را پاک کند؛ در حالی که اثر قلم طراحی را به خوبی محو می‌کند.
- پاک کن خمیری (Kneaded erasers): پاک کن خمیری یکی دیگر از انواع پاک کن است که طرفداران بسیاری در بین مصرف‌کنندگان دارد اما بیشترین طرفداران این مدل پاک کن، هنرمندان و نقاشان هستند. یکی از اصلی‌ترین دلایل استقبال و استفاده این افراد از پاک کن خمیری، نوع کارکرد آن است. درواقع پاک کن خمیری فقط پاک نمی‌کند، بلکه وقتی روی بخشی از طرح کشیده می‌شود، همانند یک هایلایتر عمل می‌کند.
انعطاف فوق‌العاده این پاک کن باعث شده، بسیار خوش‌دست باشد و هنرمند بتواند از آن بهترین استفاده را در نقاشی‌ها و تصاویر خود داشته باشد. ویژگی منحصربه‌فرد پاک کن خمیری، تغییر شکل آن با کمک دست و جذب بالای آن در گرافیت روی کاغذ است. به راحتی می‌توان پاک کن خمیری را با دست به هر شکلی که می‌خواهیم، تغییر دهیم.
همچنین پاک کن خمیری، به خوبی گرافیت را از کاغذ بیرون می‌کشد و هیچ اثری روی کاغذ باقی نمی‌گذارد. البته چون جاذب خوبی است، اگر پس از استفاده نگاهی به آنها بیندازید، می‌بینید که پاک کن به دلیل اثر گرافیت کاملا سیاه شده است.
نکات پیش از خرید پاک کن
به کاربرد پاک کن و جنس تولید شده آن توجه کنید:
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک پاک کن خوب، این است که به خوبی بتواند سطح کاغذ را پاک کند. در غیر این صورت، زمان بیشتری برای پاک کردن و زمان کمتری برای نوشتن خواهید داشت. احتمالا شما هم با این مدل پاک کن روبه‌رو شده‌اید.
مثلا پاک کن به خوبی نوشته‌های روی کاغذ را پاک نمی‌کرد و شما مجبور شدید، برای تمیز کردن سطوح سیاه پاک کن، آن را روی سطح سفتی مثل میز تحریر، روی فرش و حتی روی موهای خود بکشید. شاید پاک کنی که از آن استفاده می‌کنید، مناسب کاری نیست که انجام می‌دهید.
مثلا شما می‌خواهید گرافیت روی کاغذ را پاک کنید، ولی پاک کنی تهیه کردید که مختص پاک کردن مدادهای مخصوص طراحی و نقاشی است. بنابراین اگر می‌خواهید پاک کن مناسب و به‌درد بخور داشته باشید، حتما به کاربرد آن و جنس ماده‌ای که از آن تولید شده است، دقت کنید.
پاک کن جعبه‌دار، سفت و متراکم، به سختی نصف می‌شود:
بالاخره پاک‌‌کن‌ها هرچه‌قدر هم از جنس محکم و سفتی ساخته شده باشد، باز هم ممکن است بشکند. این حقیقتی کاملا انکارنشدنی است؛ همه ما روزی آن را تجربه کرده‌ایم و مطمئنا فرزندان ما هم با آن روبه‌رو خواهند شد. درست زمانی که روی میز خود خم شده و سعی می‌کردیم، آخرین اثرات باقی‌مانده مداد را از روی کاغذ پاک کنیم، ناگهان پاک کن در دستانمان نصف شد و شکست. اگر نگران این مساله هستید، بهترین گزینه برای شما، خرید یک پاک کن سفت و متراکم است. پاک کنی که بتواند، فشاری که از سوی دستان شما به آن وارد می‌شود، به خوبی تحمل کند.
البته نباید فراموش کنید که پاک کن جعبه‌دار یا پاک کنهایی که دورتادور آنها پوشش مقوایی نازک قرار دارد، تا حد قابل توجهی از این اتفاق در امان خواهد بود. ابتدا به مقوای نازکی که دورتادور پاک کن را پوشانده است، به خوبی نگاه کنید. آیا گوشه‌های مقوا برش خورده است؟ اگر اینچنین باشد، پاک کن شما به سختی خراب می‌شود. چون هنگام استفاده از پاک کن و فشاری که روی سطح آن وارد می‌کنید، گوشه‌های مقوا به راحتی باز شود و فشار را روی پاک کن، کم می‌کند. از این رو پاک کن به سختی نصف می‌شود.
پاک کنی تهیه کنید که فتیله یا ضایعات خمیری کمتری تولید کند:
یکی دیگر از بدیهیات هنگام استفاده از پاک کن، تولید فتیله یا ضایعات خمیری است، که بر اثر کشیدن پاک کن روی سطح کاغذ ایجاد می‌شود. می‌توانید آنها را در سراسر لباس، میز تحریر و حتی فرش هم ببینید. برای جلوگیری از این اتفاق، بهتر است، از پاک کنهایی استفاده کنید که ضایعات کمتری تولید می‌کند، یا ضایعات پاک کن به سطح پاک کن می‌چسبد. کافی است با دست آنها را بردارید و مانع از پخش شدنشان شوید.
مواد استفاده شده در تولید پاک کن، مجاز و باشد:
همانطور که در قسمت انواع پاک کن توضیح دادیم، پاک کنهایی که در بازار وجود دارد، از چهار جنس مختلف تولید شده است. دقت کنید، پاک کنی که انتخاب می‌کنید، از مواد و ترکیبات مجاز ساخته شده باشد. مثلا اگر پاک کن وینیل بود، ترکیبات شیمیایی استفاده شده در آن، سالم باشد.
یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص این موضوع، بو کردن پاک کن است. نباید با بو کردن پاک کن، بوی ترکیبات و بخارهای سمی به مشام برسد. همچنین موادی که در تولید پاک کن استفاده شده است، نباید باعث حساسیت دست و پوست دست شما شود. البته می‌توانید از پاک کنهایی که دارای پوشش محافظ کاغذی هستند، استفاده کنید. این نوع پاک‌‌کن‌ها از لحاظ امنیت در حفظ سلامت پوست، مطمئن‌تر است.
