خرید خودکار و روان نویس
بدون اغراق میتوان خودکار را جزو مهمترین اختراعات بشر در امر نوشتن دانست. محصولی در تعریفش باید گفت که جزو قلمهایی است که جوهر غلیظ و چسبناکی را به واسطه یک لوله باریک مخصوص و از طریق حرکت یک توپی ساچمهای در نوک خود بر روی سطح کاغذ انتقال میدهد. خودکارها یکی از پرکاربردترین ابزار نوشتن هستند که در زندگی روزمره ما مورد استفادههای مختلفی هستند. خودکارها انواع مختلفی دارند که رواننویس، خودنویس و حتی برخی ماژیکها (Highlighter) در این دسته قرار میگیرند. در مطلب زیر شما را با تاریخچۀ خودکار، انواع مختلف خودکار و رواننویس، کاربردها و برندهای مختلف این محصول آشنا میکنیم تا بهترین انتخاب ممکن را در خرید خودکار و روان نویس داشته باشید.
تاریخچه خودکار
اولین نمونههای خودکار با قلمهای جوهری که در سال 1888 در آمریکا توسط یک دباغ چرم به نام جان لود برای علامتگذاری بر روی پوست حیوانات استفاده میشد، معرفی شدند. با وجود نتایج خوب این نمونهها، جان لود پس از ثبت اختراع خود، به تولید انبوه این خودکارها فکر نکرد. خودکارهای لود اختراع خوبی بودند، اما به اندازه کافی مفید نبودند، چرا که این خودکارها نیاز به پر کردن دائمی داشتند و علاوه بر آن، نشتی جوهر و حجیم بودن بدنه آنها نیز عاملی منفی در استفاده از آنها بود.
کار بر روی یک خودکار ضدنشت و قابلحمل که بتوان از آن با جوهر استفاده کرد، ما را به سال 1931 میبرد، نقطه عطف بسیار مهمی که منجر به ساخته شدن نوعی قلم با نوک ساچمهای شد. لازلو بیرو، مخترع این نوع از خودکار، سردبیر یک روزنامه در مجارستان بود که به اتفاق برادرش گئورگ بیرو، در ابتدا قصد داشتند، یک ابزار نوشتاری ارزان و مفید بسازند تا اینکه مشاهده کردند جوهر چاپ روزنامه به سرعت خشک میشود و این فکر به ذهنشان رسید که از آن در قلمهای آبنما استفاده کنند. آنها یک توپی ساده را روی نوک قلم گذاشتند و دیدند که توپی با حرکتش بر روی سطح کاغذ، در حالی که میچرخد، جوهر را نیز به صورت کنترل شده به کاغذ منتقل میکند. اختراع این خودکارها که توسط برادران بیرو، نوید یک ابزار نوشتاری ارزان و مفید را در مقایسه با سایر قلمها فراهم میدادند. لازلو بیرو پس از ثبت اختراعش در سال 1943 به آرژانتین مهاجرت کرد و تولید انبوه خودکارش را شروع کرد. او در سال 1945 امتیاز اختراع خود را به مارسل بیک (Marscel Bich) فرانسوی فروخت و 5 سال بعد این خودکار با بدنهای پلاستیکی و قیمتی بسیار پایین با نام بیک Bic به تولید انبوه رسید. این خودکار هنوز با همان شکل اولیه تولید، بیشترین محبوبیت را در دنیا دارد.
علاوه بر برند نامآشنای بیک (Bic) که اولین سری خودکارهایی بودند که در شکلی انبوه تولید شدند، شرکتهایی مانند فابر کاستل (Faber-Castell)، استدلر (Staedtler)، مپد (Maped)، میلان (Milan)، کوئیلو (Quilo)، الیگیتور (Alligator)، آرت لاین (Artline)، پنتر (Panter)، اونر (Owner) و کارن داش (Caran d’Ache) نیز دست به تولید انواع مختلف خودکار زدند. در کشور خودمان ایران نیز، برندهای آریا و پارسیکارُ از تولیدکنندگان این محصول هستند. حال که با تاریخچه این کالای جادویی آشنا شدیم، بهتر است با انواع خودکار نیز آشنا شویم.
انواع خودکار و رواننویس
- خودکار نوک ساچمهای – Ballpoint pen: خودکار ساچمهای با جوهرهای مبتنی بر روغن ساخته میشود. جوهر خودکار بر روی یک کره سخت 0.5-1.6 میلیمتری آغشته میشود. جنس این ساچمهها میتواند از کاربید تنگستن، فولاد یا برنج باشد. در خودکارهای ساچمهای، جوهر طوری طراحی شده است که به محض تماس با کاغذ بلافاصله خشک میشود.
- روان نویس – Rollerball pen: نوعی قلم شبیه خودکارهای ساچمهای است با این تفاوت که در آن به جای استفاده از محلولهای مبتنی بر نفت، از جوهر یا محلولهای ژله ای مبتنی بر آب استفاده میشود. این نوع خودکار در سال 1963 توسط Ohto در ژاپن ساخته شد. جوهر استفاده شده در این قلمها نسبت به جوهرهای روغنی چسبناکی کمتری دارد و همین امر به قلم اجازه میدهد تا به آرامی روی کاغذ حرکت کند و جوهر رولربال، سریع و روان بر روی کاغذ بنویسد و ثبت شود.
- خودنویس – Fountain pen: خودنویس یک قلم مخزندار است که جوهر یا محلولهای آبی در آن ریخته میشود که از طریق یک تغذیه به نوک آن میرسد. طرح ابتدایی برای خودنویس در قرن دهم پدیدار شد، اما مدلهای قابل استفادهتر سرانجام در اواسط قرن نوزدهم اختراع شدند. امروزه خودنویس یک کالای کاملاً عادی است، اما زمانی که خودنویس در بازار عرضه شد، طرحی فوقالعاده خلاقانه تلقی میشد، زیرا این قلم نیازی به غوطهور شدن در جوهر نداشت. نوک قلم خودنویس فاقد قطعات متحرک است؛ جوهر از یک مخزن و در اثر مویرگی و گرانش روی نوک رسیده و از طریق یک شکاف نازک روی کاغذ مینویسد. مخازن جوهر قلم خودنویس معمولاً قابل پر کردن مجدد هستند. با این حال، در بسیاری از موارد از کارتریج جوهر یکبار مصرف استفاده میشود.
- ماژیک – Marker: نوعی قلم است که نوک آن از نمد یا ماده جاذب جوهر ساخته میشود و بدنه آن از شیشه یا سرامیک و پلاستیک ساخته میشود، اولین بار در سال 1910 ساخته شد و معمولا روی همهی سطوح مینویسد. ماژیکها در انواع و کاربردهای مختلف تولید شدهاند. از نمونههای آن میتوان به ماژیک علامتگذار که به عنوان هایلایتر شناخته میشوند و برای برجسته کردن قسمتی از متون استفاده میشود، ماژیکهای وایت برد برای نوشتن روی وایت برد و ماژیکهای دائمی برای نوشتن روی اجسام و کارتنهای بسته بندی استفاده میشوند، نام برد.
- خودکار ژلهای – Gel pen: ساختار فیزیکی آن شبیه خودکار ساچمهای است با این تفاوت که در آن از جوهرهای ژلهای با ویسکوزیته بالا استفاده میشود که میتواند روی سطوح تیره، صاف، غیر قابل جذب نیز استفاده شود. خودکارهای ژلهای در تصویرسازی نیز استفاده میشوند و اغلب در رنگهای نئون روشن عرضه میشوند. جوهر ژله باعث میشود تا خطوط رنگ ریزتر و کنترلشدهای را ایجاد کنید. ممکن است خشک شدن جوهر آن بیشتر طول بکشد، اما وضوح ایجاد شده با این گونه از خودکار، بسیار جذاب است.
دستهبندی نیز مخصوص انواع خودکار و قلمهای تخصصی وجود دارند که عبارتند از:
- قلم نی – Reed pen: وسایل نوشتاری هستند که از چوب خیزران یا نی ساخته میشوند و نوک آنها دارای شکافی است که جوهر را به نوک هدایت میکند. این نوع از خودکارها و قلمها، قدیمیترین وسیله نوشتاری یا اصطلاحا قلمی است که انسان از آن استفاده میکرده است. از قلم نی در مصر باستان و در اوایل قرن ۴ پیش از میلاد نیز استفاده میشده است. هم اکنون این نوع قلمها در هنر خوشنویسی کاربرد دارند.
- قلم پر – Quill: قلمهای پر معمولاً از پر پرواز پرندگان بزرگی مانند غازها ساخته میشوند. آنها قبل از ظهور قلمهای فلزی مانند خودکار به عنوان ابزار اصلی نوشتن مورد استفاده قرار میگرفتند. قلمپر به دلایلی مانند سهولت قرارگیری در دست، دریافت جوهر بیشتر و ماندگاری بالا جایگزین قلم نی شد. قلمهای پر برای مدت طولانی مهمترین ابزار نوشتاری اقشار مختلف جامعه همچون نویسندگان، متفکران، سیاستمداران، و رهبران کشورهای مختلف به ویژه بین قرن های 6 تا 19 میلادی بودند.
- قلم جوهری Ink brush: نوعی قلممو است که در شرق آسیا برای خطاطی استفاده میشد، بدنه آن از موادی مثل چوب بامبو، طلا، نقره، عاج و چوب صندل قرمز ساخته میشود و همچنین برای ساخت قسمت سر و مویی آن از موی بز، راسو، موش، بوفالو، خرگوش، ببر و حتی موی انسان استفاده میشود.
- قلم نیش فلزی – Dip pen: یک نوع قلم است که نوک آن فلزی بوده و بدنه آن میتواند فلزی، چوبی و یا پلاستیکی باشد. این نوع قلم در قرن ۱۹ رواج پیدا کرده که ابتدا نوک آن در جوهر غوطه ور میشود و سپس با آن مینویسند. این قلم شبیه خودنویس میباشد با این تفاوت که مخزن ندارد. قلمهای نیش فلزی مخزن جوهر ندارند به خاطر همین برخی از افراد با استفاده از قطره چکان یا سرنگ نوک این قلمها را با جوهر آغشته میکنند، اما فرو بردن آنها در دوات یا ظروف پر از جوهر بسیار رایج تر است. از قلمهای نیش فلزی میتوان برای کشیدن تصاویر و همچنین خوشنویسی استفاده کرد.
- خودکار فضایی – Space pen: موسوم به خودکارهای فضایی که از مخزن با جوهر تحت فشار ساخته شده است که میتوان در جاهایی که گرانش زمین وجود ندارد و یا در زیر آب مورد استفاده قرار گیرد. این خودکار در سال ۱۹۶۶ اختراع شد که ناسا در سفرهای فضایی از آن استفاده میکرد. این خودکار دستساز است و میتواند در هر زاویهای، وارونه، روی چربی، در دماهای شدید، جاذبه صفر و زیر آب بنویسد. این قلم سه برابر اندازه یک خودکار معمولی است زیرا عملکردهای مختلفی دارد.
- قلم ترلینگ – Ruling pen: نوعی قلم شبیه قلمهای نیش فلزی میباشد که در آن از دو نوک استفاده می شود که فاصله آنها با یک پیچ تغییر میکند. این نوع قلمها برای رسمهای فنی در مهندسی و نقشه برداری مورد استفاده قرار میگیرد، اما امروزه بیشتر در فریمهای تصویر یا خطاطی استفاده میشود.
- استایلوس – Stylus Pen: قلمهای استایلوس، استایلی یا استایلوسیس، قلمهایی باریک و کشیده مانند یک خودکار هستند که برای علامت گذاری یا شکل دادن به اقلام دیگر مانند سفال استفاده میشود. اولین قلمهای استایلوس مربوط به یونان باستان است، زمانی که از آنها برای حک کردن بر روی لوحهای مومی استفاده میشد. قلمهای استایلوس متفاوت هستند زیرا هیچ جوهر، موم یا مواد دیگری در داخل خود ندارند که رنگ را به سطح منتقل کند. بلکه قلم فقط با لمس یک شی کار میکند. نسخه مدرنتر قلم استایلوس در صفحه نمایش های دیجیتال استفاده میشود. برخی از خودکارهای مدرن با نوک ساچمهای در یک طرف و یک قلم صفحه نمایش لمسی در انتهای دیگر ساخته میشوند. ما این روزها برای همه کار از تلفن همراه، لپتاپ یا تبلت خود استفاده میکنیم.
- راپید – Technical Pen: قلمهای فنی یا راپیدها ابزارهای تخصصی هستند که توسط یک طراح، مهندس یا معمار برای کشیدن خطوط استفاده میشود. آنها با یک کارتریج جوهر قابل تعویض یا یک مخزن جوهر قابل شارژ ساخته میشوند. برند Graphos اولین قلم فنی را در سال 1934 معرفی کرد. این ابزارهای نوشتاری تخصصی، نوکهای قابل تعویض با ضخامتهای متفاوت دارند.
- فودپن – Fudepen: فودپنها نیز به عنوان نوعی قلممو شناخته میشوند. آنها یک ابزار نوشتاری مبتنی بر کارتریج هستند که معمولاً برای خوشنویسی در آسیای شرقی استفاده میشود. شکل ظاهری آنها ترکیبی از قلممو و خودنویس هست. نوک قلم دارای کیفیتی شبیه برس است که با رشتههای قلممو یا نوکهای نمدی نرم ساخته شده است و توسط یک مخزن تغذیه میشوند.
- قلمهای پوستی – Surgical (Skin or Dermis) Pens: قلمهای پوستی به گونهای طراحی شده اند که جوهر آن را میتوان روی پوست اعمال کرد. این قلمها به عنوان قلم درمیس (میان پوستی) نیز شناخته میشوند که یک اصطلاح فنی است. این قلم معمولاً توسط جراحان قبل از جراحی برای علامت گذاری بدن برای اهداف زیبایی یا پزشکی استفاده میشود. قلم جراحی استریل اولین بار در دهه 1970 ابداع شد؛ زیرا برای جلوگیری از عوارض باید همه چیز را قبل از جراحی استریل کرد.
مزایای نوشتن با خودکار
به نظر شما چرا نوشتن با خودکار خیلی بهتر از مداد است؟ هیچ چیز توانایی نوشتن با جوهر بر روی یک کاغذ را ندارد. زیرا می دانید که نمیتوان آن را پاک نمود یا لکهدار کرد (البته در صورت خشکی کامل آن).در اینجا به برخی از مزایای استفاده از خودکار و رواننویس اشاره میکنیم:
- دست خط بهتر
- عدم تغییر نوک خودکار
- دیر تمام شدن خودکار
ویژگیهای یک خودکار خوب
یک خودکار نامناسب میتواند باعث درد مچدست و انگشتان شده، لذا برای یک خودکار که مناسب نوشتن در درازمدت است، باید به ویژگیهای زیر اشاره کرد:
- خودکارهای با سطح مقطع سهگوش از خودکارهای با سطح مقطع دایرهای مناسبتر هستند.
- خودکارهایی که دارای پوشش لاستیکی نرم بوده، باعث آسیب به انگشتان میشوند.
- افرادی که به هنگام نوشتن خودکار را زیاد فشار میدهند، معمولاً در انگشت اشاره خود احساس درد میکنند. در این صورت باید از خودکارها با پوشش لاستیکی ارتجاعی استفاده کنند.
- یک خودکار خوب به گونهای است که اندازه مناسب دارد و به راحتی در دست قرار میگیرد.