درباره کتاب بعد مرگ

کتاب بعد مرگ دومین عنوان ترجمه شده از دانلد آنتریم، نویسندۀ رمان صد برادر است که پیش از این توسط نشر برج منتشر شده بود. کتاب بعد مرگ مجموعه جستاری است که نویسنده در آن، خاطرات کودکی و خانوادگی‌اش را با محوریت شخصیت مادرش برای مخاطب روایت می‌کند. جستارهای این کتاب همچون تکه‌هایی از یک پازل هستند که احساسات شخصی نویسنده را در آیینگی رفتارها، باورها و روابط مادرش با دیگران به مرور و با پیشروی در هر روایت، برای ما تکمیل می‌کنند. روایت‌های مختلف دانلد آنتریم در کتاب بعد مرگ پارادوکسی غریب را برای مخاطب بازگو می‌کنند که در آن زنانگی و مادرانگی را در سیمای زنی درگیرودار اعتیاد به به الکل و سیگار به ضمیمۀ همراهی با اطرافیانش مشاهده می‌کنیم.

ساختار و محتوای کتاب بعد مرگ

کتاب بعد مرگ ارجاعی دارد به مفاهیمی مانند خانواده و عرف‌ها و هنجارهای جامعۀ آمریکایی که از زاویه‌دید خاطرات، یادها و نام‌های جهان شخصی نویسنده پا به دل روایتی نامرئی گذاشته‌اند. در ساختمان عظیم این روایت، هفت جستار وجود دارند که مصداق بارز رعایت سبک در عین بیان مکنونات و ذهنیات نویسنده‌اند.

در این جستارها که پیرامون جغرافیای یک خانواده در محله و منطقۀ سکونت کودکی دانلد آنتریم بنا شده‌اند، ردپایی از مفهوم جنسیت و نسبت آن با جامعه را نیز می‌بینیم. نسبتی که در رمان دوم این نویسنده نیز در پس پرده، تنظیم‌کننده و تعیین‌کنندۀ مسیر رویارویی آدم‌ها است. کتاب صد برادر در واقع سرگذشت مردان و برادرانی بود که متأثر از زنان، ابزار وجود می‌کردند.

در کتاب بعد مرگ هم نویسنده دست روی جراحات و تروماهای کودکی‌اش گذاشته و جستارهایش را در درون خاطرات و رویاهای خودش و مادرش برای مخاطب به تصویر می‌کشد. ترکیبی مسحورکننده از احساسات و گذشته‌ای دست نایایفتنی که بر پیکرۀ احوالات نویسنده و مخاطب کتاب بعد مرگ تأثیری عمیق و جدی می‌گذارد. لازم به ذکر است که جستارهای کتاب بعد مرگ از منظرهای مختلفی همچون روانشناسی و نشانه‌شناسی قابل بررسی و تأمل هستند.

درباره نویسندۀ کتاب بعد مرگ

دانلد آنتریم، نویسندۀ آمریکایی متولد سال 1958 در ایالت فلوریدا است. آغاز کار این نویسنده بدون احتساب مجموعه داستان‌های چاپ شده در نیویورکر، با رمان «برای دنیایی بهتر به آقای رابینسون رأی دهید» در سال 1993 است. پس از آن دو رمان دیگر با نام‌های «صد برادر» و «تأییدکننده» در سال‌های 1998 و 2000 باعث شدند تا چهرۀ آنتریم به عنوان یک رمان‌نویس دیده شود. مجموعه داستان‌کوتاه چاپ شده در نشریۀ نیویورکر آنتریم با نام «درخشش آسمانی زمرد» متشکل از هفت داستان‌کوتاه است که در فاصلۀ سال‌های 1999 تا 2014 نوشته شدند.

حال و هوای داستان‌ها و روایت‌های آنتریم شما را در سبک و سیاق مدرنیست‌هایی همچون جویس و نویسندگان پست‌مدرنی مانند دونالد بارتلمی و کورت ونه‌گات قرار می‌دهد. کتاب بعد مرگ (2006) و «یک جمعۀ ماه آوریل: داستانی از خودکشی و نجات» (2021)، دو عنوان ناداستان و جستار روایی این نویسنده هستند که در کنار مقالات و گزارش‌های مختلف او مانند «کوهستان سیاه»، «کلیسا» و «مردی در آشپزخانه»، آنتریم را در سال 2013 نامزد دریافت جایزۀ مک‌آرتور کردند. او که جزو بیست نویسنده‌ی برتر زیر ۴۰ سال جهان است، هم‌اکنون، کرسی استادی دانشگاه کلمبیا را دارد. کتاب بعد مرگ از دانلد آنتریم به تازگی توسط نشر گمان و با ترجمۀ عماد مرتضوی در 192 صفحه منتشر شده است.

برشی از کتاب:

«… دیگر هیچ‌وقت چیزی را تجربه نکردم که بشود اسمش را گذاشت ارتباط مستقیم با مادرم. به قول گفتنی، مرا از آن عالم بالا صدا نمی‌زند، یا حضور اثیریش را به من نمی‌نمایاند. حس نمی‌کنم کنارم توی اتاق هست، یا که مثلاً ناغافل سرم را برگردانم و از روی شانه‌ام یک نظر ببینمش که نیست. و در می‌مانم: در می‌مانم که اگر به زندگی بعد مرگ (به آن معنا) باور ندارم پس چرا دارم حرف می‌زنم؟ اصلاً با کی دارم حرف می‌زنم؟»