معرفی کتاب هنر شفاف اندیشیدن نوشته رولف دوبلی

هنر شفاف اندیشیدن نوشته رولف دوبلی کتابی روانشناسی است که با ترجمه عادل فردوسی پور و توسط نشر چشمه به بازار کتاب عرضه شده است.

رولف دوبلی با تشویق نسیم طالب، کتاب هنر شفاف اندیشیدن را نوشت تا فهرستی جامع از ۹۹ روشی که مانع شفاف اندیشی و در نتیجه منجر به خطاهای شناختی می‌شود را یکجا در اختیار مخاطبش قرار دهد.

ما اغلب فکر می‌کنیم که می‌دانیم چه می‌کنیم، اما واقعیت این است که مغالطه‌های ذهنی بیشتر از آنچه انتظار داریم ما را کور می‌کنند. اگر می‌خواهید یاد بگیرید که هنگام تصمیم‌گیری حیاتی بعدی خود شفاف‌تر اندیشیده، ابتدا این کتاب را بررسی کنید تا مطمئن شوید که با تصمیم جدیدتان خود را نابود نمی‌کنید!

اگر پیام کتاب هنر شفاف اندیشیدن را بخواهیم در یک جمله بیان کنیم آن می‌شود که شما بیشتر از آنچه فکر می‌کنید خطای فکری و شناختی دارید، پس مراقب باشید!

بنابر نظر رولف دوبلی در کتاب هنر شفاف اندیشیدن باید بیاموزیم که رفتار ما چه‌اندازه می‌تواند غیرمنطقی باشد و از این دانش برای تصمیم‌گیری بهتر بهره ببریم.

کتاب هنر شفاف اندیشیدن کتابی است که بر روی خطاهای شناختی تمرکز دارد. این شامل ۹۹ فصل کوتاه است که هر فصل یک خطا یا سوگیری را ارائه می‌دهد. در هر فصل، نویسنده خطایی را شرح داده و گاهی در مورد راه‌های اجتناب از آن توصیه‌هایی می‌کند.

کتاب کتاب هنر شفاف اندیشیدن متن نسبتا آسانی دارد و به عنوان مقدمه‌ای برای خطاهای شناختی عالی عمل می‌کند.

جهت مشاهده و خرید دیگر آثار رولف دوبلی اینجا را کلیک کنید.

از کتاب هنر شفاف اندیشیدن چه می‌آموزیم؟

1. بیش از حد

    

   در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که مطالعات نشان داده‌اند که ما تمایل داریم توانایی‌های خود را بیش از حد ارزیابی کنیم. نتیجه واضح است، با این تصور که ما در حال حاضر به سرنوشت خود رسیده‌ایم، نمی‌توانیم کار لازم را انجام دهیم.

   به عنوان مثال، ۸۴ درصد فرانسوی‌ها خود را عاشق بالاتر از حد متوسط می‌دانند، ۹۳ درصد از دانشجویان آمریکایی خود را به عنوان راننده‌های بالاتر از حد متوسط و ۶۸ درصد از اعضای هیئت علمی دانشگاه نبراسکا توانایی تدریس خود را در چهارچوب برتر رتبه‌بندی کردند.

   آیا خطا را تشخیص می دهید؟ بالاتر از میانگین به معنای بالای ۵۰ درصد است. بنابراین در تمام آن نمونه‌ها، درصد زیادی از مردم وجود دارند که باید اشتباه کنند.

    

2. پذیرش موفقیت و نفی مسئولیت

    

   در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که یکی دیگر از کارهای غیرمنطقی که ما تمایل به انجام آن داریم این است که نتایج مثبت را به توانایی‌های خود نسبت دهیم و نتایج منفی را به گردن شرایط بیرونی بیاندازیم.

   محققان این موضوع را با گرفتن آزمون‌هایی از دو گروه از دانش‌آموزان و سپس اختصاص رندوم نمرات به هر دانش آموز فارق از نمره واقعی‌شان به نتایج جالبی دست یافتند.

   دانش آموزان با نتایج مثبت معتقد بودند که نتایج آزمون منصفانه است و توانایی‌های آنها را منعکس می‌کند. با این حال، دانش‌آموزانی که نمرات بدی دریافت کرده‌اند، دریافتند که این آزمون زباله است و شخصیت آنها را منعکس نمی‌کند.

   یک راه خوب برای غلبه بر قضاوت نادرست ما این است که یاد بگیریم به بازخوردهای صادقانه گوش دهیم و بدون اینکه آن را شخصی بدانیم، از آنها یاد بگیریم.

    

3. توهم کنترل داشتن بر همه چیز:

    

   در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که ما برای تحمل و غلبه بر مشکلات زندگی به امید نیاز داریم. توهم کنترل داشتن به همه چیز می‌تواند چنین امیدی را به شکل کاذب به ما بدهد. یک مطالعه این مطلب را تایید کرد.

   افراد مورد آزمایش در داخل اتاقک‌هایی در معرض تست حساسیت صوتی قرار گرفتند. به طور شگفت‌انگیزی، آنها می‌توانستند سروصدای بیشتری را با وجود یک دکمه قرمز “هراس” در غرفه تحمل کنند.

   با این حال، این دکمه اصلاً عملکردی نداشت، فقط به شرکت کنندگان توهم کنترل می‌داد و بنابراین آنها را قادر می‌ساخت که درد بیشتری را تحمل کنند.

   بنابراین ممکن است فکر کنید منطقی است که آن دکمه‌ها را در مکان‌های بیشتری از زندگی روزمره خود قرار دهیم؟

   خوب، آن دکمه‌هایی را که در خط عابر پیاده فشار می دهید، آن‌ها را به خاطر دارید؟ اکثر آنها کار نمی‌کنند، آنها به ما این احساس را می‌دهند که بر وضعیت خود تأثیر می‌گذاریم و زمان انتظار را آسان تر سپری می‌کنیم.

   بسیاری از دکمه‌های بازوبسته شدن در آسانسورها به تابلو برق متصل نیستند.

    

4. اثبات اجتماعی

    

   در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که انسان ها به شواهد اجتماعی زیادی متکی هستند. یک مثال معمولی این است که وقتی کسی شروع به کف زدن می‌کند، همه در یک رویداد شروع به تشویق می‌کنند.

   اثبات اجتماعی یک عامل مهم بقا برای اجداد ما بود. هر زمان که دوستان شکارچی آنها به دلیل ترس از یک حیوان وحشی شروع به دویدن می‌کردند، بقیه نیز بهتر می‌دیدند شروع به دوی سرعت کنند تا از خطر احتمالی در امان بمانند.

   طبیعتاً این رفتار عمیقاً در ژن‌های ما نقش بسته است و امروزه در بسیاری از مکان‌ها قابل مشاهده است. هر چه مردم بیشتر چیزی را دوست داشته باشند، فکر می‌کنیم بهتر است. این را می‌توان در مد، بازار آنلاین و حتی خودکشی‌های دسته جمعی مشاهده کرد.

    

5. تفکر گروهی

    

   در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که گروه‌اندیشی بخشی از «رفتار گله‌ای» است و زمانی اتفاق می‌افتد که نظر خود را در مورد چیزی تغییر می‌دهیم، زیرا دیگران به روش خاصی فکر می‌کنند.

    

6. سوگیری تایید

    

   در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که سوگیری تایید چیزی است که بیشتر ما قربانی آن هستیم. اینطور نیست؟ خوب دوباره فکر کنید، اکثر ما تمایل داریم اطلاعات جدید را به گونه‌ای تفسیر کنیم که با نتیجه گیری‌ها و باورهای قبلی ما مطابقت داشته باشد.

   سوگیری تایید آنقدر رایج است که به آن “مادر همه باورهای غلط” می‌گویند.

   یک مثال معمولی زمانی است که ما اینترنت را برای رویدادهای اخیر بررسی می‌کنیم، فراموش می‌کنیم که بیشتر فید آنلاین ما آینه ارزش‌ها و علایق ما است.

   به عبارت دیگر، حساب‌های رسانه‌های اجتماعی و سایر فیدهای ما احتمالاً از چیزهایی تشکیل می‌شوند که قبلاً به آن اعتقاد داریم و می‌دانیم، بنابراین اعتقادات ما را بیشتر تقویت می‌کند.

   فیلتر کردن اطلاعات خارجی اغلب کاملاً ناخودآگاه اتفاق می‌افتد.به همین دلیل است که خرافاتی مانند طالع بینی و کارت خوانی تاروت بسیار خوب کار می‌کنند، ما نمی‌توانیم آنها را با رویدادها و احساسات زندگی خود مرتبط نکنیم.

   برای اثبات این نکته، روان‌شناس، برترام فور، خوانش‌های شخصیتی جعلی را از یک درهم‌آمیزی و ستون‌های طالع بینی مختلف از مجلات مختلف ساخت و سپس آنها را به بهانه شخصی‌سازی واقعی به دانش‌آموزانش داد.

   پس از آن، دانش‌آموزان به توضیحات ۸۶ درصد دقت کردند. این مطالعه نشان داد که ما اطلاعات را به گونه ای تفسیر می‌کنیم که با تصویر قبلی ما از خود مطابقت داشته باشد، این اثر اکنون به عنوان اثر فور شناخته می‌شود.

   چگونه با سوگیری تایید مقابله کنیم؟ ما باید تلاش کنیم تا نظرات و شواهد مخالف را جستجو کنیم، این به ما امکان می‌دهد باورهای متعادل‌تری را شکل دهیم.

    

7. دسترسی

    

   در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که ما تمایل داریم برای چیزهایی که کمیاب هستند ارزش قائل شویم. در یک آزمایش به دسته‌ای از داوطلبان یک جعبه کامل کوکی و به دسته‌ای دیگر تنها دو عدد کوکی داده شد.

   داوطلبانی که فقط دو کوکی دریافت کردند به آن کوکی‌ها امتیاز بسیار بالاتری نسبت به گروه دیگر دادند. کسب و کارها با ایجاد کمیابی مصنوعی از این مزیت استفاده می‌کنند. آنها عباراتی مانند «فقط امروز» یا «تعداد کمی در انبار باقی مانده است» را به منظور ترغیب مردم به خرید بیشتر بیان می‌کنند.

    

8. اثر کنتراست

    

   در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که ما تمایل داریم چیزها را با هم مقایسه کنیم تا در مورد آنها نظر بدهیم. به همین دلیل است که فردی که در کنار یک فرد فوق العاده جذاب قرار می‌گیرد، جذابیتش کمتر از آنچه واقعاً هست، به نظر می‌رسد.

   یا اینکه چرا کسب و کارها تابلوهایی با قیمت قبلی که بسیار بالاتر از قیمت واقعی بود نصب می کنند. اگر مردم ببینند که کالا (ظاهراً) بسیار گران‌تر بوده است، به‌طور خودکار قیمت واقعی آن کالا را بیشتر می‌دانند و از خفیف داده شده لذت می‌برند.

    

9. توهم توجه

    

   در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که ما اغلب فکر می‌کنیم که متوجه همه چیزهایی هستیم که در اطرافمان اتفاق می‌افتد، اما این کمی دور از واقعیت است.

   مطالعه هاروارد این را ثابت کرد. داوطلبان ویدئویی از دانش‌آموزانی که توپ بسکتبال را به جلو و عقب پاس می‌دادند تماشا کردند و از آنها خواسته شد تعداد دفعاتی را که بازیکنان با تی‌شرت سفید توپ را پاس داده‌اند بشمارند. بعداً از آنها پرسیده شد که آیا چیز غیرعادی توجه آنها را جلب کرده است یا خیر.

   نیمی از بینندگان متوجه هیچ چیز غیرعادی نشدند، غافل از این که در وسط ویدیو شخصی با لباس گوریل در اتاق قدم می زد و به سینه اش می زد.

   ما همچنین تمایل داریم چیزهایی را که در ابتدا و انتهای یک جریان اطلاعات اتفاق می‌افتند، به خاطر بسپاریم و آنچه را که در وسط قرار می‌گیرد، فراموش کنیم.

    

10. اثر تقدم

     

    در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که اثر تقدم زمانی اتفاق می‌افتد که به یک رویداد اهمیت بیشتری بدهیم، فقط به این دلیل که زودتر اتفاق افتاده است.

    این سوال را به عنوان مثال در نظر بگیرید. ترجیح می‌دهید با چه کسی در آسانسور گیر بیفتید؟ با آلن که باهوش، جاه طلب، خوش قیافه، منتقد و حسود است، یا بن که حسود، منتقد، خوش قیافه، جاه طلب و باهوش است؟

    اکثر مردم آلن را انتخاب می‌کنند، حتی اگر توضیحات یکسان باشد.

     

11. اثر تازگی

     

    اثر اخیر به این دلیل اتفاق می‌افتد که رویدادهای اخیر در خاطرات ما تازه‌تر هستند. بنابراین ما آنها را واضح تر به یاد می‌آوریم و به آنها اهمیت بیشتری می‌دهیم.

     

12. جذابیت در تصمیم گیری

     

    در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که به نظر ما توضیحات سوررئال، عجیب و غریب و جذاب بیشتر از موارد دیگر مورد توجه قرار می‌گیرد.

    این تمایل توسط رسانه‌ها از طریق تیترهایی که به دقت ساخته شده است مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد که باعث شود مردم بخواهند بیشتر بدانند و روی آنها کلیک کنند (کلیک طعمه).

    به همین دلیل است که متخصصان آموزش دیده‌اند تا دراین قضاوت نادرست قرار نگیرند. به عنوان مثال، به پزشکان آموزش داده شده است که فریفته نشوند و تصور کنند که یک علامت خاص ممکن است ناشی از یک بیماری عجیب‌وغریب باشد. در عوض، آنها همیشه ابتدا محتمل‌ترین بیماری را بررسی می‌کنند.

     

13. پارادوکس انتخاب

     

    در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که پارادوکس انتخاب شامل ناتوانی ما در انتخاب در صورت مواجهه با گزینه‌های زیاد است. این در یک سوپرمارکت نشان داده شد که در آن محققان یک غرفه با نمونه‌های مختلف ژله را برای افراد امتحان کردند و سپس با تخفیف خرید کردند.

    این آزمایش طی دو روز انجام شد و در روز اول ۲۴ نوع ژله و در روز دوم فقط ۶ نوع ژله انجام شد.نتایج نشان داد که مردم ۱۰ برابر بیشتر ژله را در روز دوم خریداری کردند، که نشان می‌دهد انتخاب بیش از حد توانایی آنها را در تصمیم‌گیری مهار می‌کند و بنابراین تصمیم گرفتند چیزی نخرند.

     

14. اثر هاله

     

    در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که زیبایی، موقعیت اجتماعی، سن و غیره همگی برداشت‌های متفاوتی را در ما ایجاد می‌کنند و ما تمایل داریم افراد را بر اساس این برداشت‌ها قضاوت کنیم. به عنوان مثال، ما به طور خودکار تمایل داریم که افراد خوش تیپ را خوش‌نظرتر، صادق‌تر و باهوش‌تر بدانیم.

    این قضاوت نادرست اثر هاله نامیده می‌شود. این اثر در مدارس و محیط های کار مورد مطالعه قرار گرفته است. افراد جذاب زندگی حرفه‌ای آسان‌تری دارند و دانش‌آموزان خوش‌قیافه احتمال دارد از معلمان خود نمرات بهتری بگیرند.

     

15. احساسات

     

    در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که تصمیمات ما به طور مشخص تحت تأثیر احساسات است، حتی اگر فکر کنیم که کاملاً منطقی هستیم. این می‌تواند مشکلات بزرگی در زمینه‌هایی ایجاد کند که تصمیم بر اساس عقلانیت دارای اهمیت بیشتری است.

    به عنوان مثال، همانطور که یک مطالعه نشان داد، بازارها تحت تأثیر میزان آفتاب صبحگاهی هستند. زمانی که خورشید برای اولین بار درخشید، بازار سهام در طول روز افزایش یافت و نشان داد که احساسات مثبت ناشی از آفتاب بر جریان میلیاردها دلار تأثیر گذاشته است.

     

16. افکار

     

    در کتاب هنر شفاف اندیشیدن آمده است که ما فکر می کنیم بهتر از آن چیزی هستیم که به نظر می‌آید و از طریق انواع سوگیری‌ها خود را فریب می‌دهیم. برای غلبه بر این خطاها در شناخت، باید از آنها آگاه شویم و سپس برای غلبه بر آنها تلاش آگاهانه انجام دهیم.